Dializa - w domu czy w szpitalu?

Większa elastyczność leczenia, niezależność pacjenta, możliwość powrotu do pracy, kontynuowania nauki, a nawet zajścia w ciążę i opieki nad dzieckiem – to tylko niektóre zalety dializy otrzewnowej wykonywanej w domu. Warto dowiedzieć się, czy takie rozwiązanie jest dostępne w naszym przypadku.

Dzięki leczeniu nerkozastępczemu pacjenci z chorobami nerek mogą kontynuować naukę, pracować, prowadzić w miarę normalne życie. Wielu z nich żyje z dializami nawet przez wiele
lat – często w oczekiwaniu na przeszczep nerki. Współczesna medycyna daje im możliwość dializowania zarówno w specjalistycznych ośrodkach, jak i we własnym domu.

Dializa otrzewnowa

Stosowane są dwie metody dializy otrzewnowej. Pierwsza, dializa CADO (Ciągła Ambulatoryjna Dializa Otrzewnowa) polega na ręcznej wymianie płynów 4-5 razy dziennie. Płyn dializacyjny
w ciągu dnia pozostaje na stałe w jamie otrzewnej chorego. Ta skuteczna metoda oczyszczania krwi nie wymaga zastosowania skomplikowanej aparatury. Dializat jest podgrzewany, wpuszczany do jamy otrzewnej za pomocą cewnika, a po kilku godzinach wymieniony na nowy.

Druga metoda to dializa ADO (Automatyczna Dializa Otrzewnowa) wykonywana za pomocą specjalistycznego urządzenia zwanego cyklerem. Aparat automatycznie wprowadza i wymienia płyn dializacyjny w jamie brzusznej za cewnikajak w metodzie CADO. W ADO cykler wymienia płyn przez 8 do 10 godzin, najczęściej w nocy, a na dzień wpuszczana jest pewna jego objętość usuwana na początku następnego zabiegu.

Dializa otrzewnowa, a hemodializa

W przeciwieństwie np. do hemodializy, dializa otrzewnowa może być wykonywana w warunkach domowych. Rozwiązanie to jest chętnie wybierane przez pacjentów, ponieważ pozwala im dostosować harmonogram dializ do swojego rozkładu zajęć. Niezależnie od tego, czy chory stosuje metodę dializ CADO, czy ADO, wszystkie czynności może wykonywać samodzielnie. Produkty do dializy otrzewnowej dostarczane są pacjentowi do domu. Pacjent musi przy tym pamiętać o zachowaniu tzw. zapasu bezpieczeństwa. Dzięki niemu nie przerwie ciągłości dializ, gdy z powodu nieobecności czy innych czynników niezależnych dostawcy nie uda się dostarczyć potrzebnych produktów.

Dializa w domu wymaga przestrzegania zasad higieny. Najczęstszym powikłaniem przy dializie otrzewnowej są bowiem zakażenia. Nawet niewielkie uchybienia higieniczne zwiększają ryzyko infekcji. Należy więc szczególnie dbać zarówno o czystość skóry wokół cewnika, a także rąk pacjenta. Nie jest to jednak wymaganie trudne do spełnienia. Praktyka pokazuje, iż domowe dializy otrzewnowe są w stanie bez przeszkód wykonywać nawet pacjenci niedowidzący.

Pacjent wykonujący dializy w domu musi stawiać się na wizyty kontrolne w stacji dializ. Częstotliwość tych wizyt ustala lekarz prowadzący, jednak najczęściej odbywają się one co 4-8 tygodni, Ważna podczas badania jest analiza próbki krwi pobranej od pacjenta. Pozwala ona lekarzowi ustalić, czy od ostatniej wizyty w organizmie chorego wystąpiły jakieś zmiany. Czasem konieczne jest zmodyfikowanie leczenia tak, by przynosiło ono optymalne efekty i nie niosło ze sobą ryzyka skutków ubocznych. Każdy dializowany pacjent otrzymuje zalecenia lekarskie – zawierają ona m.in. wykaz i ilość produktów niezbędnych do kontynuowania leczenia. Obecnie możliwe jest również prowadzenie dializy otrzewnowej ADO przy pomocy nowego cyklera
i systemu zdalnego monitorowania, co umożliwia personelowi medycznemu na codzienne kontrole prawidłowości prowadzenia dializy i ewentualną szybką interwencję, łącznie ze zdalnym modyfikowaniem leczenia.

Jakie są zalety dializy w domu?

Większość pacjentów, u których nie ma przeciwwskazań do wykonywania dializy otrzewnowej
w domu, chętnie decyduje się na to rozwiązanie. Dzięki możliwości samodzielnego ustalenia pór wymiany dializatu chory może swobodnie korzystać z życia – zaplanować aktywność fizyczną, spotkania towarzyskie, pogodzić dializy z nauką czy pracą. Jeśli wykonuje dializy nocne metodą ADO – z zastosowaniem cyklera – może swobodnie zaplanować cały dzień, ponieważ wymiana płynów odbywa się w nocy. Dializa otrzewnowa jest bezbolesna i może być wykonywana podczas snu.

Kobiety, które ze względu na choroby nerek nie mogły zajść w ciążę, dzięki dializom otrzewnowym mają szansę na urodzenie zdrowego dziecka. Domowe zabiegi pozwalają świeżo upieczonym mamom na pełną opiekę nad dzieckiem.

Dializy domowe dają pacjentom poczucie niezależności. Poprawia się samopoczucie i zmniejsza uczucie zmęczenia. Dializa otrzewnowa nie wymaga tak restrykcyjnej diety, jak hemodializa wykonywana w szpitalu. Oszczędza też chorym stresu związanego z dojazdami na zabiegi
o ustalonych godzinach. Jeśli tylko stan zdrowia i wiek pacjenta pozwalają korzystać z tej metody, a lekarz prowadzący nie znajduje przeciwwskazań, warto się na nią zdecydować.

_{PLMP/MG2/20-0006}